Σημαντικές αλλαγές στην φορολογική αντιμετώπιση των Ι.Χ. επιβατικών αυτοκινήτων σύμφωνα με τις νέες διατάξεις του ν. 3842/23-04-2010
Σημαντικές αλλαγές στην φορολογική αντιμετώπιση των Ι.Χ. επιβατικών αυτοκινήτων σύμφωνα με τις νέες διατάξεις του ν. 3842/23-04-2010
Κωστής Ν. Ντρούκας, MSc
Οικονομολόγος – Σύμβουλος Επιχειρήσεων
Σύμφωνα με τις τελευταίες διατάξεις του ν.3842/23-04-2010, παρουσιάζονται δύο σημαντικές μεταβολές για τα Ι.Χ. επιβατικά αυτοκίνητα που επηρεάζουν τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τους μισθωτούς για την οικονομική χρήση 2010 και έπειτα. Θεωρητικά, οι εν λόγω διατάξεις αναμένεται να πλήξουν περαιτέρω τον κλάδο των αυτοκινήτων, που ήδη έχει πιεστεί κυρίως λόγω της βεβαρημένης οικονομικής συγκυρίας, και ιδιαίτερα τις κατηγορίες του μεγάλου κυβισμού. Ας δούμε όμως αναλυτικά τι αλλαγές επιφέρουν οι νέες διατάξεις του ν.3842/2010.
Αρχικά, σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν.2238/1994 περί προσδιορισμού του καθαρού εισοδήματος, το καθαρό εισόδημα των εταιρειών που τηρούν β’ και γ΄ κατηγορίας βιβλία του Κ.Β.Σ. υπολογίζεται αφού αφαιρεθούν οι δαπάνες για την συντήρηση και την επισκευή των επαγγελματικών γενικά εγκαταστάσεων, των μηχανημάτων και των αυτοκινήτων. Πλέον, και σύμφωνα με τις νέες διατάξεις του ν.3842/2010 και ειδικότερα, για τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης έως και 1.600 κ.ε., αφαιρούνται οι σχετικές δαπάνες σε ποσοστό 70%, εφόσον η χρήση των οχημάτων αυτών καλύπτει επιχειρησιακές ανάγκες, ενώ με τις προϊσχύουσες διατάξεις το ποσοστό ανερχόταν στο 60%. Επιπλέον, για επιβατικά αυτοκίνητα με κυλινδρισμό μεγαλύτερο των 1.600 κ.ε. το ποσοστό που εκπίπτει μειώνεται στο μισό, δηλαδή στο 35% (από 25% που ίσχυε πριν).
Πιο συγκεκριμένα, οι δαπάνες που εκπίπτουν στην κατηγορία αυτή είναι οι:
α) δαπάνες συντήρησης
β) δαπάνες επισκευής
γ) δαπάνες κυκλοφορίας
δ) αποσβέσεις
ε) μισθώματα που καταβάλλονται σε εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης ή σε οποιονδήποτε τρίτον.
Το κυριότερο σημείο της εν λόγω διάταξης, εκτός από την αύξηση των ποσοστών έκπτωσης, είναι ότι ενώ με τις προϊσχύουσες διατάξεις περιορισμός των εκπιπτόμενων δαπανών υπήρχε μόνο αν τα μισθώματα αφορούσαν συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), με την εφαρμογή των νέων διατάξεων, ο περιορισμός αφορά και στις περιπτώσεις των μισθωμάτων για ενοικίαση Ι.Χ. επιβατικών αυτοκινήτων.
Εξαίρεση στους παραπάνω περιορισμούς αποτελούν οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με την εκμίσθωση επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ. καθώς επίσης και επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητα τους αποκλειστικά για την εκπαίδευση υποψηφίων οδηγών.
Για την καλύτερη κατανόηση της επίδρασης των παραπάνω ποσοστών στον προσδιορισμό του καθαρού κέρδους καθώς επίσης και στον υπολογισμό του φόρου παρατίθεται το ακόλουθο παράδειγμα:
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την επίδραση στα καθαρά κέρδη προ φόρων της εταιρείας «ΚΝ Α.Ε.» και την επιβάρυνση στην φορολογία εισοδήματος από την εφαρμογή των παραπάνω ποσοστών.
Παρατηρούμε ότι η επιβάρυνση στην (α) περίπτωση αγγίζει τα 2.000 € περίπου (συνολικό ποσό καταβολής φόρου) ενώ στην περίπτωση (β) η επιβάρυνση υπερβαίνει τα 4.400 €.
Η δεύτερη σημαντική μεταβολή για την κατηγορία των επιβατικών Ι.Χ. αυτοκινήτων σχετίζεται με το άρθρο 45 του νόμου 2238/1994. Το εν λόγω άρθρο ορίζει ότι “εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες είναι το εισόδημα που προκύπτει από μισθούς, ημερομίσθια, επιχορηγήσεις, επιδόματα, συντάξεις και γενικά από κάθε παροχή που χορηγείται περιοδικά με οποιαδήποτε μορφή, είτε σε χρήμα είτε σε είδος ή άλλες αξίες για παρούσα ή προηγούμενη υπηρεσία ή για οποιαδήποτε άλλη αιτία, το οποίο αποκτάται από μισθωτούς γενικά και συνταξιούχους”. Πλέον, και μετά την κωδικοποίηση των διατάξεων του ν.3842/2010, ανάμεσα στις παροχές που λαμβάνονται πλέον υπόψη ως εισόδημα είναι και η παροχή αυτοκινήτου σε στελέχη επιχειρήσεων. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η παροχή αυτοκινήτου αυξάνει το ετήσιο εισόδημα του μισθωτού και συνεπώς αυξάνει και το ποσό του φόρου εισοδήματος που του αναλογεί. Συγκεκριμένα, ορίζονται οι παρακάτω τρείς κατηγορίες σχετικά με την Εργοστασιακή Τιμολογιακή Αξία (ΕΤΑ) του έτους πρώτης κυκλοφορίας των αυτοκινήτων:
ΕΤΑ: 15.000€ – 22.000€
α) αν… τότε… αύξηση του ετήσιου € €
εισοδήματος κατά: ΕΤΑ * 15%
ΕΤΑ: 22.001€ – 30.000€
β) αν… τότε… αύξηση του ετήσιου € €
εισοδήματος κατά: ΕΤΑ * 25%
ΕΤΑ: 30.001€ – …………..€
γ) αν… τότε… αύξηση του ετήσιου € €
εισοδήματος κατά: ΕΤΑ * 30%
Η παραπάνω κατηγοριοποίηση ισχύει για όλα τα επιβατικά Ι.Χ. αυτοκίνητα ανεξάρτητα αν ανήκουν στην επιχείρηση ή είναι μισθωμένα με οποιοδήποτε τρόπο, για τον πρόεδρο ή μέλος του ΔΣ, Δ/ντα Σύμβουλο, διαχειριστή, διευθυντή ή στέλεχος γενικά που χρησιμοποιεί το αυτοκίνητο. Επιπροσθέτως, ο ν.3842/2010 ορίζει ότι “οι διατάξεις της περίπτωσης αυτής έχουν εφαρμογή και για τους εκπροσώπους ή διαχειριστές στην Ελλάδα αλλοδαπών ή ημεδαπών επιχειρήσεων που υπάγονται στις διατάξεις του α.ν. 89/1967 (ΦΕΚ Α’ 132) ή του ν. 27/1975 (ΦΕΚ Α’ 77), όταν τα πρόσωπα αυτά είναι Έλληνες υπήκοοι ή έχουν Ελληνικό διαβατήριο»”. Ταυτόχρονα όμως, οι σχετικές διατάξεις εξαιρούν τις εξής περιπτώσεις:
α) αυτοκίνητα τα οποία παρέχουν οι επιχειρήσεις σε πωλητές που εργάζονται σε αυτές
β) αυτοκίνητα δοκιμών (test-drive), που διαθέτουν οι επιχειρήσεις εμπορίας αυτοκινήτων,
γ) αυτοκίνητα μεταφοράς προσωπικού (π.χ. mini-bus),
δ) αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν επιχειρήσεις (π.χ. ξενοδοχειακές επιχειρήσεις) για μεταφορά
καλεσμένων ή πελατών τους,
ε) αυτοκίνητα τα οποία διαθέτουν οι επιχειρήσεις service προσωρινά σε αντικατάσταση των
επισκευαζόμενων και
στ) αυτοκίνητα που χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις διαχείρισης αεροδρομίων για τη μεταφορά VIPS ή προσωπικού.
Πρακτικά, και σύμφωνα με τις διευκρινίσεις της ΠΟΛ 1135/04-10-2010, θα πρέπει λοιπόν οι επιχειρήσεις που παρέχουν αυτοκίνητα σε στελέχη τους να ζητούν βεβαίωση για την εργοστασιακή τιμολογιακή αξία των υπόψη αυτοκινήτων από τις αντιπροσωπείες που έχουν εισάγει τα αυτοκίνητα αυτά. Στην περίπτωση που η εργοστασιακή τιμολογιακή αξία των αυτοκινήτων αυτών είναι κάτω των δεκαπέντε χιλιάδων ευρώ (15.000), οι εν λόγω βεβαιώσεις θα πιστοποιούν απλώς το γεγονός αυτό (ότι δηλαδή η ΕΤΑ είναι μικρότερη των 15.000 ευρώ), χωρίς να αναφέρουν το ακριβές ποσό αυτής. Στην συνέχεια, θα πρέπει οι επιχειρήσεις να συμπεριλαμβάνουν στις βεβαιώσεις αποδοχών που χορηγούν σε εκείνα τα στελέχη τους στα οποία τους παρέχουν αυτοκίνητο και το επιπλέον αυτό τεκμαρτό εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες που προκύπτει σύμφωνα με τα ανωτέρω. Η αναγραφή του πρόσθετου αυτού εισοδήματος θα γίνεται σε ξεχωριστή σειρά της βεβαίωσης αποδοχών με αναφορά στις διατάξεις της περ. στ΄ της παρ. 1 του άρθρου 45 του ΚΦΕ, καθώς και στον αριθμό κυκλοφορίας του αυτοκινήτου, στην εργοστασιακή τιμολογιακή αξία του, καθώς και στο χρονικό διάστημα χρησιμοποίησής του. Στην περίπτωση δε, που από τον υπόχρεο έχουν χρησιμοποιηθεί περισσότερα από ένα επιβατικά αυτοκίνητα μέσα στη χρήση, θα συμπληρώνεται ανάλογος αριθμός σειρών της βεβαίωσης αποδοχών.
Παρόλα αυτά, είναι γνωστό ότι η τιμή χονδρικής ενός Ι.Χ. επιβατικού αυτοκινήτου μειώνεται λόγω παλαιότητας κάθε χρόνο (άρθρο 126 του ν.2960/2001). Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι η ΕΤΑ θα υπόκεινται σε μειώσεις λόγω παλαιότητας κάθε χρόνο με βάση την κλίμακα που παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα. Επιπλέον, στο συντελεστή παλαιότητας που προκύπτει, θα προστίθεται και ποσοστό 5% επί των διανυθέντων χιλιομέτρων δια 1.500. Ο τελικά διαμορφούμενος δε συντελεστής απομείωσης δεν δύναται να είναι ανώτερος του 81%.
| Συντελεστές Μείωσης Λόγω Παλαιότητας | ||
| Χρονικό Διάστημα | Ποσοστό (%) μείωσης ανά μήνα κυκλοφορίας | |
| Για τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας | 1,30 | |
| Για το δεύτερο χρόνο κυκλοφορίας | 0,70 | |
| Για τον τρίτο χρόνο κυκλοφορίας | 0,50 | |
| Για τα πέντε επόμενα χρόνια (4ο-8ο) | 0,40 | |
| Για τα τρία επόμενα χρόνια (9ο-11ο) | 0,30 | |
| Για τα δύο επόμενα χρόνια (12ο-13ο) | 0,20 | |
| Για τα επόμενα χρόνια | 0,10 | |
Ως ημερομηνία υπολογισμού της παλαιότητας θα λαμβάνεται το χρονικό διάστημα των μηνών που θα μεσολαβούν από την ημερομηνία που το Ι.Χ. επιβατικό αυτοκίνητο τίθεται για πρώτη φορά σε κυκλοφορία μέχρι το τέλος του προηγούμενου έτους. Δηλαδή για ένα αυτοκίνητο που ένα στέλεχος χρησιμοποιεί μέσα στην χρήση του 2010, θα υπολογίζεται ο συντελεστής παλαιότητας του έως και το τέλος του 2009 (31/12/2009).
Και πάλι, για να γίνει πιο κατανοητή η επίδραση της συγκεκριμένης διάταξης ας λάβουμε υπόψη μας το παρακάτω παράδειγμα:
Έστω ότι ο μισθωτός ΚΝ, στέλεχος επιχείρησης, αμείβεται με 50.000 € ετησίως. Η εταιρεία που εργάζεται, εκτός από το μισθό του, του παρέχει για όλη την χρήση του 2010 και επιβατικό Ι.Χ. αυτοκίνητο με εργοστασιακή τιμολογιακή αξία (ΕΤΑ) 50.000 € το οποίο είχε πρώτη άδεια κυκλοφορίας τον Μάρτιο του 2008 και 35.000 διανυθέντα χιλιόμετρα (έως την 31η Δεκεμβρίου του 2009).
Οι παρακάτω πίνακες προσδιορίζουν τόσο τον υπολογισμό του συντελεστή παλαιότητας όσο και το σύνολο του φόρου που θα κληθεί να καταβάλλει ο μισθωτός πριν και μετά την εν λόγω διάταξη. Για λόγους ευκολίας ας θεωρήσουμε ότι ο συγκεκριμένος μισθωτός έχει προσκομίσει τις απαραίτητες αποδείξεις για να καλύψει το αφορολόγητο ποσό των 12.000€ σύμφωνα με τα όσα ορίζει ο ν. 3842/23-04-2010.
| 1ος Χρόνος (Μάρτιος του 2008 έως Φεβρουάριος του 2009) | 10 επιπλέον μήνες από τον 2ο χρόνο | Συντελεστής χιλιομέτρων | |||||
| Συντελεστής μείωσης λόγω παλαιότητας (μέχρι 31/12/2009) | 1,30 x 12 μήνες | + | 0,70 x 10 μήνες | + | (0,05 x 35.000 χλμ)/1500 | <=> | |
| Συντελεστής μείωσης λόγω παλαιότητας (μέχρι 31/12/2009) | 15,6 | + | 7,0 | + | 1,17 | = | 23,77% |
Επομένως στην συγκεκριμένη περίπτωση η ΕΤΑ που θα ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό του επιπλέον εισοδήματος του εν λόγω στελέχους θα είναι: Αρχική ΕΤΑ 50.000€ x (1-0,2377)=38.115€. Συνεπώς, και το τεκμαρτό εισόδημα του ΚΝ πέραν των κανονικών αποδοχών του θα είναι: 38.115 € x 30% = 11.434,50€.
Συμπερασματικά λοιπόν, ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τον υπολογισμό του τελικού φόρου εισοδήματος που θα κληθεί να πληρώσει ο μισθωτός ΚΝ.
| Κλιμάκιο Εισοδήματος (μισθωτού χωρίς την παροχή Ι.Χ. επιβατικού αυτοκινήτου) | Φορολογικός Συντελεστής | Φόρος Κλιμακίου | Σύνολο Εισοδήματος | Σύνολο Φόρου |
| 12.000,00 € | 0% | 0,00 € | 12.000,00 € | 0,00 € |
| 4.000,00 € | 18% | 720,00 € | 16.000,00 € | 720,00 € |
| 6.000,00 € | 24% | 1.440,00 € | 22.000,00 € | 2.160,00 € |
| 4.000,00 € | 26% | 1.040,00 € | 26.000,00 € | 3.200,00 € |
| 6.000,00 € | 32% | 1.920,00 € | 32.000,00 € | 5.120,00 € |
| 8.000,00 € | 36% | 2.880,00 € | 40.000,00 € | 8.000,00 € |
| 10.000,00 € | 38% | 3.800,00 € | 50.000,00 € | 11.800,00 € |
| 50.000,00 € | 11.800,00 € | |||
| Κλιμάκιο Εισοδήματος (μισθωτού περίπτωσης με ΕΤΑ: 38.465 € | Φορολογικός Συντελεστής | Φόρος Κλιμακίου | Σύνολο Εισοδήματος | Σύνολο Φόρου |
| 12.000,00 € | 0% | 0,00 € | 12.000,00 € | 0,00 € |
| 4.000,00 € | 18% | 720,00 € | 16.000,00 € | 720,00 € |
| 6.000,00 € | 24% | 1.440,00 € | 22.000,00 € | 2.160,00 € |
| 4.000,00 € | 26% | 1.040,00 € | 26.000,00 € | 3.200,00 € |
| 6.000,00 € | 32% | 1.920,00 € | 32.000,00 € | 5.120,00 € |
| 8.000,00 € | 36% | 2.880,00 € | 40.000,00 € | 8.000,00 € |
| 20.000,00 € | 38% | 7.600,00 € | 60.000,00 € | 15.600,00 € |
| 1.434,50 € | 40% | 573,80 € | 61.434,50 € | 16.173,80 € |
| 61.434,50 € | 16.173,80 € |
Παρατηρούμε δηλαδή ότι με την νέα αυτή διάταξη το εισόδημα του μισθωτού ΚΝ αυξάνεται κατά 11.434,50€ ενώ ο αναλογούν φόρος εισοδήματος αυξάνεται κατά 4.373,80 €, αγγίζοντας τα 16.173,80 € για την οικονομική χρήση του 2010.
Εν κατακλείδι, θα πρέπει να τονιστεί ότι πλέον σε κάθε περίπτωση, τόσο ο κυβισμός ενός αυτοκινήτου όσο και η ΕΤΑ είναι πλέον δύο μεταβλητές οι οποίες θα πρέπει, όσο ποτέ άλλοτε, να λαμβάνονται υπόψη τόσο στον οικογενειακό προϋπολογισμό όσο και στον προϋπολογισμό εξόδων της εκάστοτε επιχείρησης. Συμπερασματικά, μάλλον, η Αθήνα, ως η No1 ευρωπαϊκή πρωτεύουσα σε κατά κεφαλήν κατανάλωση μοντέλου γνωστής γερμανικής βιομηχανίας σπορ αυτοκινήτων, θα χάσει την πρωτιά της.
