Μεταβολές που εισάγονται με το άρθρο 41 του νέου Σχεδίου Νόμου σχετικά με βιβλία και στοιχεία και ΕΛΠ
Οντότητες δημοσίου που εφαρμόζουν ΕΛΠ
Η παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4308/2014 ορίζει τις οντότητες που εφαρμόζουν τα ΕΛΠ. Στην παράγραφο αυτή επέρχονται οι εξής μεταβολές με τις προτεινόμενες διατάξεις:
1. Στην περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4308/2014 προβλεπόταν ότι η διάταξη αυτή αφορούσε:
Η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία, η ατομική επιχείρηση και κάθε άλλη οντότητα του ιδιωτικού τομέα που υποχρεούται στην εφαρμογή αυτού του νόμου από φορολογική ή άλλη νομοθετική διάταξη.
Με τη διαγραφή της φράσης του ιδιωτικού τομέα, στη διάταξη αυτή υπάγονται πλέον και οι οντότητες του δημόσιου τομέα.
2. Στην περ. δ της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4308/2014 προβλεπόταν ότι η διάταξη αυτή αφορούσε:
Κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές οντότητες που ανήκουν στο δημόσιο τομέα ή ελέγχονται από το Δημόσιο ή τελούν υπό την εποπτεία του Δημοσίου, όταν δεν εμπίπτουν στην εφαρμογή του άρθρου 156 του Ν. 4270/2014.
Η διάταξη αυτή αντικαθίσταται και πλέον αφορά:
Οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143) οι οποίοι μέχρι τη θέση σε ισχύ του παρόντος είχαν την υποχρέωση εφαρμογής του π.δ. 1123/1980 (Α’ 283).
3. Στην παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4308/2014 προστίθεται περίπτωση ε’ ως εξής: « ε) Οι φορείς του δημοσίου τομέα του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 εκτός Γενικής Κυβέρνησης οι οποίοι μέχρι τη θέση σε ισχύ του παρόντος είχαν την υποχρέωση εφαρμογής του π.δ. 1123/1980.»
Οι παραπάνω προτεινόμενες διατάξεις αποσκοπούν στην ασφαλή υπαγωγή στις διατάξεις του Ν.4308/14, προκειμένου να υπάρχει συμβατότητα με τις φορολογικές διατάξεις, οντοτήτων εν γένει του δημόσιου τομέα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, εφόσον υποχρεούνται στην τήρηση λογιστικών βιβλίων και στη σύνταξη λογιστικών καταστάσεων που προβλέπονται από τα ισχύοντα λογιστικά πρότυπα για τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Έτσι, μεταξύ άλλων, υπάγονται οι κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές οντότητες που ανήκουν στο Δημόσιο ή ελέγχονται από αυτό ή τελούν υπό την εποπτεία αυτού, μεταξύ αυτών και τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόσωπα (ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ εποπτευόμενα ή ελεγχόμενα από το Δημόσιο, κοινωφελή ιδρύματα, ναοί, κλπ.), που δεν εμπίπτουν στην εφαρμογή του άρθρου 156 του Ν. 4270/2014 (Λογιστικό Σχέδιο Γενικής Κυβέρνησης), εφόσον αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα ή υποχρεούνται από άλλη διάταξη νόμου στην τήρηση λογιστικών βιβλίων. Δηλαδή τα πρόσωπα αυτά εφαρμόζουν τις διατάξεις του Ν.4308/2014 και ως εκ τούτου τηρούν βιβλία και εκδίδουν στοιχεία, μόνο εφόσον αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα ή υποχρεούνται σε τήρηση λογιστικών βιβλίων από άλλες διατάξεις. Στην αντίθετη περίπτωση δεν τηρούν τα βιβλία και δεν εκδίδουν τα στοιχεία του ν. ν. 4308/2014.
Οντότητες που εφαρμόζουν ΔΠΧΑ
Η περίπτ. β της παρ. 3 του άρθρου 1 του Ν.4308/2014 καταργείται, επομένως δεν εφαρμόζουν ΔΠΧΑ οι οντότητες που είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα και είναι θυγατρικής οντότητας, οι μετοχές ή άλλες κινητές αξίες της οποίας είναι εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την έννοια της Οδηγίας 2004/39/ΕΟΚ και σύμφωνα με τις προβλέψεις του Κανονισμού 1606/2002 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον αντιπροσωπεύουν ατομικά ή αθροιστικά ποσοστό μεγαλύτερο από 5% του καθαρού κύκλου εργασιών ή του ενεργητικού ή του μέσου όρου των εργαζόμενων της μητρικής.
Η προτεινόμενη διάταξη αποσκοπεί στην απαλλαγή της σχετικής κατηγορίας οντοτήτων από την υποχρέωση εφαρμογής των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, προς εναρμόνιση με τις συνήθεις πρακτικές στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εν απουσία μάλιστα σχετικής υποχρέωσης από την Οδηγία 2013/34/ΕΕ.
Οντότητες δημοσίου που εφαρμόζουν μόνο διατάξεις βιβλίων και στοιχείων
Η παρ. 7 του άρθρου 1 του Ν.4308/2014 προέβλεπε ότι οι κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές οντότητες που ανήκουν στο δημόσιο τομέα ή ελέγχονται από το Δημόσιο ή τελούν υπό την εποπτεία του Δημοσίου, όταν εμπίπτουν στην εφαρμογή του άρθρου 156 του Ν. 4270/201 4 εφαρμόζουν μόνο τα άρθρα 3 έως και 1 5, πλην των παραγράφων 8 και 9 του άρθρου 3 του παρόντος νόμου.
Μετά την αντικατάστασή της, κατά την προτεινόμενη διάταξη θα προβλέπει: Οι φορείς του δημόσιου τομέα του άρθρου 14 του νόμου 4270/2014 οι οποίοι από άλλη διάταξη νόμου υποχρεώνονταν σε εφαρμογή του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών της Υποπαραγράφου ΕΙ της παρ. Ε του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α’222), όταν δεν εμπίπτουν στις περιπτώσεις της παρ. 2, εφαρμόζουν μόνο τα άρθρα 3 ως και 15 του παρόντος νόμου, πλην των διατάξεων των παρ. 8 έως 12 του άρθρου 3 και των διατάξεων που αφορούν την κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
Με την προτεινόμενη διάταξη οι προαναφερόμενες οντότητες εφαρμόζουν μόνο τα άρθρα που αφορούν την έκδοση στοιχείων και τήρηση βιβλίων (εκτός των διατάξεων περί λογιστικού σχεδίου, απλογραφικού, διπλογραφικού συστήματος) και των διατάξεων που αφορούν την κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
Νομοτεχνική διόρθωση για χρ. Καταστάσεις ΟΣΕΚΑ και οντότητες Δημοσίου
1. Στην περ. β’ της παρ. 9 του ίδιου άρθρου οι λέξεις «στα αποτελέσματα της περιόδου» διαγράφονται. Επομένως, η σχετική διάταξη της παρ. 9 διαμορφώνεται ως εξής: 9. Οι οργανισμοί επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ) του Ν. 4099/2012 (Οδηγία 2009/65/ΕΚ) είτε λειτουργούν με τη μορφή αμοιβαίου κεφαλαίου είτε με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας επενδύσεων μεταβλητού κεφαλαίου (ΑΕΕΜΚ):
α) Επιμετρούν το ενεργητικό τους που αναφέρεται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 59 του Ν. 4009/ 2012 (παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 50 της Οδηγίας 2009/65/ΕΚ) στην εύλογη αξία του. Ο προσδιορισμός των εύλογων αξιών και οι σχετικές γνωστοποιήσεις γίνονται βάσει των Δ.Π.Χ.Α..
β) Διαφορές επιμέτρησης του κατεχόμενου, στο τέλος της περιόδου, ενεργητικού του σημείου (α) αυτής της παραγράφου καταχωρούνται στα αποτελέσματα της περιόδου, στην Κατάσταση Εξέλιξης των Καθαρών Περιουσιακών Στοιχείων.
γ) Εφαρμόζουν τα άρθρα 3 έως και 15 του παρόντος νόμου, καθώς και, κατά περίπτωση, τα άρθρα 16 έως και 30 και 37 έως και 40 του παρόντος νόμου για τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία, υποχρεώσεις, έσοδα, κέρδη, έξοδα και ζημιές.
Με την προτεινόμενη μεταβολή γίνεται αναγκαία νομοτεχνική διόρθωση ώστε να υπάρχει ταύτιση με το υπόδειγμα Β.12 «Κατάσταση εξέλιξης των καθαρών περιουσιακών στοιχείων περιόδου οργανισμών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ).
2. Η παρ. 10 του άρθρου 2 του Ν.4308/2014 καταργείται. Η διάταξη αυτή προέβλεπε:
Οι οντότητες της παραγράφου 2(δ) του άρθρου 1, όταν δεν είναι οντότητες της παραγράφου 2(α), 2(β) ή 2(γ) του άρθρου 1, εντάσσονται στις «μεγάλες» οντότητες.
Η προτεινόμενη διάταξη αποτελεί ουσιαστικά νομοτεχνική διόρθωση μετά τις μεταβολές στην παρ. 2 του άρθρου 1 για τις οντότητες του Δημοσίου.
Περί εφαρμογής διπλογραφικού λογιστικού συστήματος
Στο άρθρο 3 του Ν.4308/2014 προστίθεται παρ. 13 ως εξής: «13. Οι οντότητες που βάσει του παρόντος μπορεί να χρησιμοποιούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα αλλά από άλλο νόμο υποχρεούνται σε σύνταξη ισολογισμού χωρίς τήρηση διπλογραφικού συστήματος, δεν υποχρεούνται από τον παρόντα νόμο σε εφαρμογή διπλογραφικού λογιστικού συστήματος.»
Χρόνος έκδοσης στοιχείου λιανικής πώλησης
Στο δεύτερο εδάφιο της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 13 του ν. 4308/2014 προστίθεται η φράση: «και πάντως εντός του φορολογικού έτους που έγινε η παράδοση». Η διάταξη αυτή μεταβλήθηκε προκειμένου να εφαρμοστεί η αρχή της αυτοτέλειας του φορολογικού έτους. Η προτεινόμενη τροποποίηση αναφέρεται στο χρόνο έκδοσης των στοιχείων λιανικής πώλησης και μάλιστα μόνον στις περιπτώσεις που η παράδοση των πωλουμένων αγαθών στον ιδιώτη-αγοραστή γίνεται από τρίτο πρόσωπο (τριγωνική παράδοση από τον προμηθευτή ή αποστολή από αποθηκευτή κλπ) και ουδόλως επηρεάζονται από την προσθήκη αυτή, οι διατάξεις του άρθρου 11 του νόμου που αναφέρονται στους χρόνους έκδοσης του τιμολογίου.
Στην περ. δ’ της παρ. 1 του άρθρου 13 μετά τις λέξεις «Σε περίπτωση συνεχιζόμενης παροχής» και πριν τη λέξη «υπηρεσίας» προστίθεται η λέξη «αγαθών,». Με την προτεινόμενη διάταξη συμπληρώνεται ώστε να αντιμετωπιστεί και η περίπτωση της συνεχιζόμενης πώλησης αγαθών, για λόγους πληρότητας και ασφάλειας δικαίου. Σημειώνεται ότι η διάταξη για την πληρότητα της διατύπωσης έπρεπε να αναφέρει και τη λέξη «πώλησης».
Η διάταξη κωδικοποιείται πλέον ως εξής:
Το στοιχείο λιανικής πώλησης (απόδειξη ή τιμολόγιο) εκδίδεται:
α) Σε περίπτωση πώλησης αγαθών, κατά το χρόνο παράδοσης ή την έναρξη της αποστολής. Όταν η παράδοση των πωλούμενων αγαθών γίνεται από τρίτο, το στοιχείο λιανικής πώλησης εκδίδεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την παράδοση και πάντως εντός του φορολογικού έτους που έγινε η παράδοση.
β) Σε περίπτωση παροχής υπηρεσιών, με την ολοκλήρωση της παροχής της υπηρεσίας.
γ) Σε περίπτωση απόκτησης δικαιώματος λήψης υπηρεσίας, με την απόκτηση του δικαιώματος αυτού.
δ) Σε περίπτωση συνεχιζόμενης παροχής αγαθών, υπηρεσίας ή κατασκευής έργου, το παραστατικό της πώλησης εκδίδεται όταν μέρος της αμοιβής καθίσταται απαιτητό για το μέρος της υπηρεσίας ή του έργου που έχει ολοκληρωθεί και σε κάθε περίπτωση με την ολοκλήρωση της υπηρεσίας ή του έργου.
Νομοτεχνική διόρθωση για τις ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις
Στην παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4308/2014 η αναφορά «(α) έως (στ)» γίνεται «(α) έως (ε)». Η νέα διάταξη διαμορφώνεται ως εξής:
Μια μητρική οντότητα συντάσσει ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις για την ίδια και κάθε άλλη οντότητα, εάν για την εν λόγω μητρική οντότητα ισχύει οποιοδήποτε από τα παρακάτω α΄ έως στ΄ ε’: …
Δεν υπήρχε περίπτωση στ’ στην παράγραφο αυτή. Πρόκειται για νομοτεχνική διόρθωση.
Νομοτεχνικές διορθώσεις – μεταβολές στο άρθρο 37 περί πρώτης εφαρμογής
1. Η περ. γ’ της παρ. 3 του άρθρου 37 του ν. 4308/2014 καταργείται. Η περίπτωση αυτή προέβλεπε: γ) Οι πολύ μικρές οντότητες της παραγράφου 2α, 2β και 2γ του άρθρου 1 δεν έχουν την επιλογή της περίπτωσης α2 της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου.
Μετά την μεταβολή αυτή οι πολύ μικρές οντότητες δύνανται πλέον να εφαρμόσουν την περ. α2 που προβλέπει: να επιμετρήσει αυτό το στοιχείο στην εύλογη αξία του, σύμφωνα με το άρθρο 24. Σε αυτή την περίπτωση, η εύλογη αξία που χρησιμοποιήθηκε θεωρείται ως το τεκμαρτό κόστος του στοιχείου αυτού για την εφαρμογή του παρόντος νόμου εφεξής. Η επιλογή του παρόντος εδαφίου παρέχεται μόνο για ιδιοχρησιμοποιούμενα και επενδυτικά ακίνητα.
2. Στην παράγραφο 9 του άρθρου 37 οι λέξεις: «τις παραγράφους 4, 6 και 7» αντικαθίστανται από τις λέξεις «την παρ. 7». Η διάταξη αυτή κωδικοποιείται πλέον ως εξής:
Οι πολύ μικρές και οι μικρές οντότητες μπορούν να μην εφαρμόζουν τις παραγράφους 4, 6 και την παρ. 7 του παρόντος άρθρου.
Οι παράγραφοι 4 και 6, για τις οποίες δεν υπάρχει πλέον δυνατότητα μη εφαρμογής τους από τις πολύ μικρές και μικρές οντότητες αφορούν:
4. Η αναδρομική προσαρμογή των χρηματοοικονομικών καταστάσεων μπορεί να μην είναι πρακτικά ευχερής ή να απαιτεί σημαντικό κόστος, όταν:
α) Η αρχική αναγνώριση στοιχείων του ισολογισμού έχει λάβει χώρα σε μακρινή περίοδο στο παρελθόν, ή
β) η εύλογη αξία στοιχείων του ισολογισμού δεν είναι διαθέσιμη για τα χρονικά σημεία, όπως απαιτείται για την αναδρομική εφαρμογή της επιμέτρησης στην εύλογη αξία.
6. Τα στοιχεία των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της συγκριτικής περιόδου ταξινομούνται, σύμφωνα με τα υποδείγματα των χρηματοοικονομικών καταστάσεων του Παραρτήματος Β΄ του παρόντος νόμου.
3. Στην παρ. 10 του άρθρου 37 διαγράφονται οι λέξεις: «και οι μικρές».
Μετά την μεταβολή αυτή, η σχετική διάταξη διατυπώνεται ως εξής:
10. Οι πολύ μικρές και οι μικρές οντότητες δεν εφαρμόζουν τις παραγράφους 3(α2) και 3(α3) του παρόντος άρθρου.
Επομένως, οι μικρές οντότητες έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν τις παραγράφους 3(α2) και 3(α3) που αναφέρουν:
3. Όταν η αναδρομική προσαρμογή ορισμένων ή όλων των στοιχείων των χρηματοοικονομικών καταστάσεων είναι πρακτικά δυσχερής ή όταν το απαιτούμενο κόστος είναι σημαντικό, στην αρχή της περιόδου της πρώτης εφαρμογής η οντότητα δύναται:
…
α.2) να επιμετρήσει αυτό το στοιχείο στην εύλογη αξία του, σύμφωνα με το άρθρο 24. Σε αυτή την περίπτωση, η εύλογη αξία που χρησιμοποιήθηκε θεωρείται ως το τεκμαρτό κόστος του στοιχείου αυτού για την εφαρμογή του παρόντος νόμου εφεξής. Η επιλογή του παρόντος εδαφίου παρέχεται μόνο για ιδιοχρησιμοποιούμενα και επενδυτικά ακίνητα.
α.3) Κάθε διαφορά που προκύπτει από την εφαρμογή του προηγούμενου σημείου υπό α2 αναγνωρίζεται στα κέρδη εις νέον στην καθαρή θέση.
Πηγή: www.e-forologia.gr