ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Ο ΝΕΟΣ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ 2011 (ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ “ΔΗΛΩΣΤΕ ΕΞΥΠΝΑ” ΤΟΥ κ. ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΕΛΑ)

ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΩΛΗΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ Ή ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
Φέτος τα όρια των ακαθαρίστων εσόδων για την υπαγωγή στον αυτοέλεγχο παρέμειναν τα ίδια άλλαξε όμως ο τρόπος υπολογισμού των εξωλογιστικών καθαρών κερδών του αυτοελέγχου για όλους όσοι μπορούν να υπαχθούν. Η αλλαγή αφορά τις επιχειρήσεις πώλησης αγαθών, τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών αλλά και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Περισσότερα διαβάστε πιο κάτω.

Αλλαγές στον αυτοέλεγχο.

ΝΕΟ
Δεν υπάγονται οι εκπρόθεσμοι.
Οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν μπορούν πλέον να υπαχθούν στον αυτοέλεγχο όπως γίνονταν στο παρελθόν, αν υποβάλλουν εκπρόθεσμες δηλώσεις αυτοελέγχου φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και λοιπών φορολογιών (ΠΟΛ 1191/2010).

ΝΕΟ
Ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ.
Το ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ υποβάλλεται ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του ΦΠΑ με τον αυτοέλεγχο δηλαδή αν αυτό είναι χρεωστικό, πιστωτικό ή μηδενικό. Οι υποθέσεις των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών που υπάγονται στη διαδικασία του αυτοελέγχου και την εφαρμόζουν θεωρούνται ότι περαιώθηκαν εφόσον εκτός των άλλων υποβάλλεται εμπρόθεσμα από αυτούς και το «ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ».

ΓΕΝΙΚΑ

Αυτοέλεγχος επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών.
Δίνεται η δυνατότητα σε ορισμένες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες να υπαχθούν προαιρετικά στη διαδικασία του αυτοελέγχου (της αυτορύθμισης) για να αποφύγουν τον φορολογικό έλεγχο, άλλοτε πληρώνοντας κάποιο επιπλέον φόρο και άλλοτε όχι.

Ποιες είναι οι διατάξεις του αυτοελέγχου.
Οι διατάξεις του νόμου που ορίζουν τα σχετικά με την υπαγωγή ή όχι στον αυτοέλεγχο και γενικά όλα όσα πρέπει να γίνουν είναι τα άρθρα 13-17 του ν. 3296/2004 όπως ισχύουν σήμερα μετά τις αλλαγές που έχουν γίνει. Οι σημαντικότερες αλλαγές τελευταία έγιναν με το άρθρο 79 του ν. 3842/2010.

Ποιοι μπορούν να υπαχθούν στη διαδικασία του αυτοελέγχου.
Στην διαδικασία του αυτοελέγχου υπάγονται:
• Οι επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων με τζίρο μέχρι 300.000 ευρώ
• Οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών με τζίρο μέχρι 150.000 ευρώ
• Οι μικτές επιχειρήσεις με τζίρο μέχρι 300.000 εφόσον η παροχή υπηρεσίας είναι μέχρι 150.000 ευρώ.
• Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με τζίρο μέχρι 150.000 ευρώ.
• Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν και άλλη παροχή υπηρεσίας με τζίρο συνολικά μέχρι 150.000 ευρώ.
• Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν και εμπορική δραστηριότητα πώλησης αγαθών αν έχουν τζίρο μέχρι 300.000 και εφόσον η παροχή υπηρεσίας είναι μέχρι 150.000 ευρώ.
• Οι επαγγελματίες που νόμιμα δεν τήρησαν βιβλία ανεξάρτητα από τζίρο κατά χρήση.

Οι εταιρείες μπορούν να υπαχθούν στον αυτοέλεγχο.
Η νομική μορφή δεν έχει καμιά σημασία για την υπαγωγή στον αυτοέλεγχο. Εκείνο που λαμβάνεται υπόψη είναι ο τζίρος. Έτσι μπορούν να υπαχθούν οι Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε. και Α.Ε.

Αν η δήλωση υποβληθεί μέσω ΙΝΤΕRΝΕΤ μπορεί να γίνει και αυτοέλεγχος.
Αν δεν προκύπτει ποσό ΦΠΑ για καταβολή λόγω αύξησης των ακαθαρίστων εσόδων μπορεί κατά την ηλεκτρονική αποστολή του εντύπου Ε3 να συμπληρωθεί και ο πίνακας 10 και να γίνει αυτοέλεγχος.

Αν κάποιος είναι ελεύθερος επαγγελματίας έχει και εισοδήματα από ενοίκια.
Εισοδήματα τα οποία δεν σχετίζονται με την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας όπως ενοίκια, εισοδήματα από κινητές αξίες, γεωργικά εισοδήματα κλπ. δεν αποτελούν αντικείμενο του αυτοελέγχου (δεν κλείνουν) και συνεχίζουν να υπόκεινται σε έλεγχο.

ΕΞΑΙΡΟΥΜΕΝΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
Στην διαδικασία του αυτοελέγχου δεν υπάγονται :

Ποιοι δεν μπορούν να υπαχθούν στον αυτοέλεγχο.

• Όσοι δεν τήρησαν βιβλία αν και έπρεπε ή τήρησαν βιβλία κατηγορίας κατώτερης αυτής που έπρεπε να τηρήσουν.
• Όσοι έχουν παραβάσεις του ΚΒΣ που έχουν ως συνέπεια την απόρριψη των βιβλίων (ανεπάρκεια ή ανακρίβεια).
• Όσοι έχουν παραβάσεις μη επίδειξης βιβλίων ή στοιχείων.
• Αυτοί που οι δηλώσεις τους δεν υποβάλλονται εμπρόθεσμα. Για το ΦΠΑ λαμβάνεται υπόψη η εκκαθαριστική.
• Δηλώσεις που είναι εμπρόθεσμες αλλά ανακριβείς (π.χ. λάθος τα δηλούμενα καθαρά κέρδη).
• Όσοι υποβάλλουν δηλώσεις με επιφύλαξη
• Επιτηδευματίες για τους οποίους υπάρχουν κατασχεθέντα ανεπίσημα βιβλία και στοιχεία.
• Οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με την ανέγερση και πώληση οικοδομών.
• Οι επιχειρήσεις που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς φορολογίας πλοίων για τη δραστηριότητα της εκμετάλλευσης του πλοίου
• Οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν τήρησαν βιβλία, αν και είχαν σχετική υποχρέωση.
• Δηλώσεις που αφορούν διαχειριστικές περιόδους στις οποίες υπάρχει ανέγερση ή απόκτηση κτιριακών εγκαταστάσεων της επιχείρησης ή του ελεύθερου επαγγελματία και δεν υπάρχουν ακαθάριστα έσοδα
• Δηλώσεις που αφορούν διαχειριστικές περιόδους, κατά τις οποίες οι απαλλασσόμενες πράξεις με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών (αγορών και εξόδων) ΦΠΑ ανέρχονται τουλάχιστον στο 60% των συνολικών ακαθάριστων εσόδων.

• Δεν υπάγονται επίσης οι πιο κάτω επιχειρήσεις μόνον όταν προσδιορίζουν εξωλογιστικά τα κέρδη τους (ειδικό καθεστώς φορολογίας):
1 Οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με την εργοληπτική κατασκευή δημόσιων ή ιδιωτικών τεχνικών έργων ή την εκτέλεση μηχανολογικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων
2 Οι γεωργικές επιχειρήσεις.
3 Οι επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης.
4 Οι επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων επιπλωμένων δωματίων, επιπλωμένων διαμερισμάτων ή κάμπινγκ.
5 Οι πλανόδιοι λιανοπωλητές και οι πωλητές λαϊκών αγορών.

Όταν αυτοί οι επαγγελματίες (εργολήπτες έργων κλπ.) προσδιορίζουν τα κέρδη τους λογιστικά μπορούν να υπαχθούν στη διαδικασία του αυτοελέγχου για τις διαχειριστικές περιόδους που λήγουν από 31-12-2008 και μετά. (ΠΟΛ 1052/2009, Άρθρο 9 Ν. 3763/2009).

Υποθέσεις που αρχικά υπάγονται και τελικά εξαιρούνται από τον αυτοέλεγχο.
Μερικές υποθέσεις μπορεί αρχικά να υπάγονται στη διαδικασία του αυτοελέγχου τελικά όμως να εξαιρούνται και να μην υπάγονται στον αυτοέλεγχο για συγκεκριμένους λόγους.
Μεταξύ των δηλώσεων που εξαιρούνται είναι και αυτές που υποβάλλονται εμπρόθεσμα αλλά ανακριβώς με βάση τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στα βιβλία και στοιχεία τους.
Ενδεικτικά η ανακρίβεια μπορεί να αφορά λανθασμένο υπολογισμό των λογιστικών κερδών, να έγινε λανθασμένη μεταφορά των ακαθαρίστων εσόδων, να εφαρμόσθηκε λάθος συντελεστής καθαρού κέρδους, οι δηλώσεις του ΦΠΑ να είναι ανακριβείς κλπ.
Οι υποθέσεις αυτές που αρχικά υπάγονται, τελικά εξαιρούνται γενικώς του αυτοελέγχου (ΠΟΛ 1054/2008).

Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσουν οι επαγγελματίες για την υπαγωγή στον αυτοέλεγχο.
1) Αρχικά πρέπει να υπολογίσουν τα καθαρά κέρδη με δύο τρόπους
• α) Λογιστικά σύμφωνα με τα βιβλία τους και
• β) Εξωλογιστικά με τον ειδικό τρόπο του αυτοελέγχου.
2) Μετά πρέπει να συγκρίνουν τα λογιστικά κέρδη με τα εξωλογιστικά, να δηλώσουν και να φορολογηθούν για τα μεγαλύτερα από τα δύο.
3) Σε μερικές περιπτώσεις πρέπει να αποδώσουν και επιπλέον ΦΠΑ.

Πού γίνεται ο διπλός υπολογισμός.
Αν η επιχείρηση επιλέξει τη διαδικασία του «αυτοελέγχου» ο διπλός προσδιορισμός των καθαρών κερδών θα γίνει στον πίνακα Ι (10) του εντύπου Ε3 και θα μεταφερθεί πάνω στη δήλωση εισοδήματος το μεγαλύτερο ποσό καθαρών κερδών από τα δύο που θα προκύψουν.

ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΩΛΗΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ Ή ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

Για τις επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων που ο ετήσιος τζίρος τους είναι μέχρι 300.000 ευρώ δίνεται η δυνατότητα να υπαχθούν προαιρετικά στη διαδικασία του αυτοελέγχου για να αποφύγουν τον φορολογικό έλεγχο, άλλοτε πληρώνοντας κάποιο επιπλέον φόρο και άλλοτε όχι.
Σημειώνεται ότι φέτος άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των εξωλογιστικών κερδών του αυτοελέγχου και σημαντικό ρόλο παίζουν στον προσδιορισμό τους τα έξοδα των επιχειρήσεων (ΠΟΛ 1191/2010).

Αυτοέλεγχος επιχειρήσεων.
Για τις επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων έχουμε διπλό τρόπο υπολογισμού λογιστικό και εξωλογιστικό. Πάνω στη δήλωση εισοδήματος μεταφέρεται το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ των δύο για να φορολογηθεί και να κλείσει η χρήση με τον αυτοέλεγχο. Με τους δύο τρόπους τα κέρδη βρίσκονται ως εξής:

Λογιστικά κέρδη.
Με τον λογιστικό τρόπο τα καθαρά κέρδη προκύπτουν από τα βιβλία που τηρήθηκαν αν αφαιρεθούν από τα ακαθάριστα έσοδα τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο έτος. (έσοδα μείον έξοδα= καθαρά κέρδη).

Παράδειγμα: Έσοδα επιχείρησης 200.000 μείον συνολικά έξοδα 170.000 ίσον καθαρά κέρδη 30.000.

Εξωλογιστικά κέρδη αυτοελέγχου.
Με τον εξωλογιστικό τρόπο τα καθαρά κέρδη προκύπτουν από το γινόμενο των μεγαλύτερων ακαθαρίστων εσόδων από αυτά των βιβλίων και των προσδιοριζόμενων με ειδικό τρόπο ακαθάριστων εσόδων του αυτοελέγχου επί τον μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους (Μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα Χ ΜΣΚΚ = καθαρά κέρδη).

Παράδειγμα: Τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα από αυτά των βιβλίων και των προσδιοριζόμενων με ειδικό τρόπο είναι 210.000, μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους από τους πίνακες είναι 15%. Τα καθαρά κέρδη που θα δηλωθούν για τον αυτοέλεγχο θα είναι 210.000 Χ 15% = 31.500

Διπλός υπολογισμός καθαρών κερδών αυτοελέγχου

Λογιστικά κέρδη	Εξωλογιστικά κέρδη
Έσοδα μείον έξοδα βιβλίων	Μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα Χ ΜΣΚΚ
200.000 – 170.000 = 30.000	210.000 Χ 15% = 31.500

ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ

Τι είναι ο ΜΣΚΚ.
Ο Μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους είναι ένας ποσοστιαίος συντελεστής που περιλαμβάνεται σε πίνακες που έχει καταρτίσει το υπουργείο οικονομικών και είναι διαφορετικός για κάθε επάγγελμα.
Αν κάποια επιχείρηση έχει περισσότερες δραστηριότητες και κατά συνέπεια περισσότερους από έναν ΜΣΚΚ τότε εφαρμόζεται ο μέσος σταθμικός συντελεστής.
Αν για κάποια δραστηριότητα δεν υπάρχει συντελεστής στους πίνακες του υπουργείου τότε εφαρμόζεται ο μέσος όρος της κατηγορίας στην οποία ανήκει η συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Μέσος σταθμικός συντελεστής.
Υπάρχει περίπτωση μία επιχείρηση να έχει περισσότερες από μία δραστηριότητες και να υπάγονται σε διαφορετικούς μοναδικούς συντελεστές καθαρού κέρδους. Σε αυτήν την περίπτωση για να κάνουμε τις διαδικασίες του αυτοελέγχου βρίσκουμε και χρησιμοποιούμε το μέσο σταθμικό συντελεστή καθαρού κέρδους.

Παράδειγμα 1: Επιχείρηση έχει δύο δραστηριότητες. Για την Α δραστηριότητα έχει ακαθάριστα έσοδα 80.000 και ο συντελεστής είναι 10% και για τη Β δραστηριότητα έχει ακαθάριστα έσοδα 40.000 και ο συντελεστής είναι 16%.
Ο μέσος σταθμικός συντελεστής θα είναι:
(80.000 Χ 10 + 40.000 Χ16) / 120.000 =12%

Παράδειγμα 2: Επιχείρηση έχει τρεις δραστηριότητες. Για την Α δραστηριότητα έχει ακαθάριστα έσοδα 60.000 και ο συντελεστής είναι 10%, για τη Β δραστηριότητα έχει ακαθάριστα έσοδα 50.000 και ο συντελεστής είναι 12% και για τη Γ δραστηριότητα έχει ακαθάριστα έσοδα 30.000 και ο συντελεστής είναι 8%.
Ο μέσος σταθμικός συντελεστής θα είναι:
(60.000 Χ 10 + 50.000 Χ12 + 30.000 Χ 8%) / 140.000 =10,29%

Όταν δεν υπάρχει ΜΣΚΚ.
Όταν στους πίνακες του υπουργείου οικονομικών δεν προβλέπεται (δεν υπάρχει) μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους για κάποια συγκεκριμένη επιχειρηματική δραστηριότητα τότε ως μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους χρησιμοποιείται ο μέσος όρος της κατηγορίας των πινάκων στην οποία ανήκει η επιχείρηση.

Παράδειγμα: Επιχείρηση που τηρεί βιβλία εσόδων εξόδων και για το αντικείμενο της δεν υπάρχει μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους στους πίνακες του υπουργείου. Η δραστηριότητα της ανήκει στην κατηγορία 5 «τρόφιμα, ποτά, καπνός». Ο μέσος όρος της κατηγορίας αυτής είναι 9%. Αυτός είναι ο μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους (9%) που θα χρησιμοποιηθεί για τον αυτοέλεγχο.

Μέσος όρος ΜΣΚΚ.
Στον πιο κάτω πίνακα αναφέρεται ο μέσος όρος ανά κατηγορία των μοναδικών συντελεστών καθαρού κέρδους επί εσόδων (για βιβλία Β κατηγορίας) όπως αυτοί ορίζονται με την 1035/2006 και επί αγορών (για βιβλία Α κατηγορίας) όπως αυτοί ορίσθηκαν με την ΠΟΛ 1039/2000. Σχετική είναι και η ΠΟΛ 1018/2007.

Μέσος όρος ΜΣΚΚ ανά κατηγορία

	Επί εσόδων	Επί αγορών
Κατηγορία 1	15	15,5
Κατηγορία 2	13	17
Κατηγορία 3	15	18
Κατηγορία 4	12	13
Κατηγορία 5	9	8
Κατηγορία 6	14	16
Κατηγορία 7	16	22
Κατηγορία 8	32	–
Κατηγορία 9	22	23

Μέσος όρος ελευθέρων επαγγελματιών 47,75

ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΕΣΟΔΑ

Ακαθάριστα έσοδα αυτοελέγχου.
Για να υπαχθεί μία επιχείρηση στον αυτοέλεγχο θα πρέπει τα ακαθάριστα έσοδα για τις επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων που δηλώνονται να είναι ίσα ή μεγαλύτερα από αυτά που προσδιορίζονται με βάση τον ειδικό τρόπο του αυτοελέγχου. Γίνεται δηλαδή σύγκριση των ακαθαρίστων εσόδων των βιβλίων με αυτά που προσδιορίζονται με τον ειδικό τρόπο για τον αυτοέλεγχο.

Ποια ακαθάριστα έσοδα θα λάβουμε υπόψη μας.
Για να προσδιορίσουμε τα καθαρά κέρδη του αυτοελέγχου θα λάβουμε υπόψη μας τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα μεταξύ αυτών των βιβλίων και των προσδιοριζομένων με ειδικό τρόπο ακαθαρίστων εσόδων του αυτοελέγχου.

Πού γίνεται η επιλογή.
Η επιλογή των ακαθαρίστων εσόδων γίνεται πάνω στο έντυπο Ε3 στον πίνακα Ι (10) και στον κωδικό 127 γράφουμε το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ των στηλών ε και στ του πίνακα αυτού.

Πώς βρίσκονται τα ακαθάριστα έσοδα του αυτοελέγχου.
Τα ακαθάριστα έσοδα στον εξωλογιστικό τρόπο του «αυτοέλεγχου» για τις επιχειρήσεις πώλησης εμπορευμάτων ή παραγωγής προϊόντων, βρίσκονται αν πολλαπλασιαστεί το άθροισμα του κόστους πωληθέντων, των εξόδων και των δαπανών περιλαμβανομένων και των αποσβέσεων με το συντελεστή αναγωγής.

Συνοπτικά:
Ακαθάριστα έσοδα αυτοελέγχου = (κόστος πωληθέτων + έξοδα + δαπάνες + αποσβέσεις) Χ συντελεστή αναγωγής.

Πώς βρίσκεται το κόστος πωληθέντων.
Το κόστος πωληθέντων συνοπτικά ισούται με την απογραφή έναρξης συν τις αγορές της χρήσης μείον την απογραφή λήξης. Σημειώνεται ότι για το κόστος πωληθέντων περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στην ΠΟΛ 1027/2005.

Παράδειγμα: Από τα βιβλία προκύπτουν αγορές εμπορευμάτων 140.000, 1-1-2010 απογραφή έναρξης 60.000, 31-12-2010 απογραφή λήξης 70.000, το κόστος πωληθέντων θα είναι:

Απογραφή έναρξης 1-1-2010 60.000
Πλέον αγορές εμπορευμάτων 140.000
Μείον απογραφή λήξης 31-12-2010 70.000
Κόστος πωληθέντων 130.000

Συντελεστής αναγωγής.
Ο συντελεστής αναγωγής προκύπτει από το κλάσμα που έχει αριθμητή το 100 και παρονομαστή το 100 μείον το μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους (ΜΣΚΚ). Το συντελεστή καθαρού κέρδους τον βρίσκουμε από τους πίνακες του Υπουργείου Οικονομικών

Παράδειγμα: Ατομική επιχείρηση με βιβλία Β κατηγορίας ασχολήθηκε με τη λιανική πώληση ετοίμων γυναικείων ρούχων. Ο μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους, κωδικός πινάκων 6312, (ΜΣΚΚ) είναι 14%.
Ο συντελεστής αναγωγής θα είναι: 100/100-14 = 100/86 = 1,16.

Έξοδα και δαπάνες.
Ως έξοδα και δαπάνες λαμβάνονται υπόψη όλα τα έξοδα και οι δαπάνες που έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία ανεξάρτητα αν αναγνωρίζονται ή όχι για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα.

Αποσβέσεις.
Ως αποσβέσεις λαμβάνονται υπόψη όλες οι αποσβέσεις που αναλογούν στη διαχειριστική περίοδο ακόμη και όταν η επιχείρηση δεν έχει κάνει αποσβέσεις ή τις έχει κάνει με λαθεμένο τρόπο. Για τα πάγια που έχουν ήδη αποσβεστεί δεν υπολογίζονται αποσβέσεις.

Παράδειγμα: Ανθοπωλείο που πουλάει λιανικά λουλούδια είχε ακαθάριστα έσοδα 110.000 ευρώ, αγορές λουλουδιών 70.000, 1-1 απογραφή έναρξης 3.000 και 31-12 απογραφή λήξης 2.000, έξοδα μαζί με αποσβέσεις 22.000. Ο ΜΣΚΚ από τους πίνακες του υπουργείου (Κωδικός 9221) είναι 18%.

Λογιστικός προσδιορισμός αποτελέσματος

Απογραφή έναρξης 1-1-2010 3.000
Πλέον αγορές εμπορευμάτων 70.000
Μείον απογραφή λήξης 31-12-2010 2.000
Κόστος πωληθέντων 71.000

Έσοδα από λιανικές πωλήσεις 110.000
Μείον κόστος πωληθέντων 71.000
Μικτά κέρδη 39.000
Μείον δαπάνες- έξοδα 22.000
Καθαρά κέρδη λογιστικού προσδιορισμού 17.000

Εξωλογιστικός προσδιορισμός (για τον αυτοέλεγχο).
Για να βρεθούν τα καθαρά κέρδη του αυτοελέγχου πρέπει να πολλαπλασιαστούν τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα μεταξύ των εσόδων των βιβλίων που είναι 110.000 και των υπολογιζόμενων με ειδικό τρόπο ακαθάριστων έσοδων του αυτοελέγχου (που θα δούμε ότι είναι 113.460) επί τον συντελεστή καθαρού κέρδους των πινάκων του υπουργείου 18%.
(Μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα Χ ΜΣΚΚ = καθαρά κέρδη).
Πρώτα όμως πρέπει να βρεθούν τα προσδιοριζόμενα με ειδικό τρόπο ακαθάριστα έσοδα.

Τα ακαθάριστα έσοδα του αυτοελέγχου θα είναι:
Κόστος πωληθέτων + έξοδα + αποσβέσεις) Χ συντελεστή αναγωγής.
(71.000 + 22.000) Χ 100/(100 -18) = 93.000 Χ1,22 = 113.460.

Σύγκριση ακαθαρίστων εσόδων.
Τα ακαθάριστα έσοδα του αυτοελέγχου 113.460 θα συγκριθούν με τα ακαθάριστα έσοδα των βιβλίων που είναι 110.000 και θα επιλέξουμε τα μεγαλύτερα που είναι του αυτοελέγχου 113.460.

Τα καθαρά κέρδη του αυτοελέγχου θα είναι:
Μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα Χ ΜΣΚΚ = καθαρά κέρδη.
113.460 Χ 18% = 20.423

Σύγκριση λογιστικού και εξωλογιστικού προσδιορισμού.
Τα καθαρά κέρδη των βιβλίων από το λογιστικό προσδιορισμό είναι 17.000.
Τα εξωλογιστικά καθαρά κέρδη από τον αυτοέλεγχο είναι 20.423.
Επιλέγουμε το μεγαλύτερο ανάμεσα στα δύο που είναι το 20.423.

ΕΝΤΥΠΟ Ε3

 

Ποσό που θα δηλωθεί.
Αν η επιχείρηση επιθυμεί να κλείσει τη χρήση 2010 με τη διαδικασία του «αυτοελέγχου» πάνω στη φορολογική δήλωση θα μεταφέρει στον κωδικό 401-402 του πίνακα 4 Γ στη δεύτερη σελίδα της δήλωσης εισοδήματος το ποσό των 20.423 ευρώ του εξωλογιστικού προσδιορισμού και όχι το ποσό των 17.000 ευρώ του λογιστικού προσδιορισμού. Αυτό είναι το καθαρό εισόδημα (20.423) για το οποίο θα φορολογηθεί η επιχείρηση. Σημειώνεται ότι το ποσό αυτό το μεταφέρει από τον κωδικό 145 του πίνακα Ι (10) του εντύπου Ε3.
Επιπλέον στους κωδικούς 425-426 του ίδιου πίνακα θα μεταφερθεί το ποσό των ακαθαρίστων εσόδων 113.460 που είναι αυτό του αυτοελέγχου και όχι το ποσό των 110.000 που είναι από τα βιβλία. Σημειώνεται ότι το ποσό αυτό το μεταφέρει από τον κωδικό 142 του πίνακα Ι (10) του εντύπου Ε3.

ΕΝΤΥΠΟ Ε1

 

ΦΠΑ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΥ
Επειδή στο παράδειγμα μας τα έσοδα που προσδιορίσθηκαν με τον αυτοέλεγχο (113.460) είναι μεγαλύτερα από αυτά που έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία (110.000) πρέπει να υποβληθεί και «ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ» για να αποδοθεί ο ΦΠΑ που αναλογεί στα επιπλέον έσοδα.
Τα επιπλέον έσοδα είναι: 113.460 – 110.000 = 3.460.

Απόδοση επιπλέον ΦΠΑ.

Υπολογισμός ΦΠΑ.
Οι συντελεστές ΦΠΑ άλλαξαν μέσα στο 2010. Έτσι για να βρεθεί το επιπλέον ποσό ΦΠΑ πρέπει να γνωρίζουμε τα πραγματικά έσοδα για τα εξής χρονικά διαστήματα.
Από 1-1-2010 μέχρι 14-3-2010 ΦΠΑ 9% και 19%.
Από 15-3-2010 μέχρι 30-6-2010 ΦΠΑ 10% και 21%.
Από 1-7-2010 μέχρι 31-12-2010 ΦΠΑ 11% και 23%.
Με βάση αυτά τα έσοδα θα γίνει ο επιμερισμός του επιπλέον ποσού και θα επιβληθεί ο συντελεστής που ίσχυε την ανάλογη περίοδο.

Επιμερισμός του ποσού.
Τα 110.000 έσοδα υπάγονται στο χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ και παγματοποιήθηκαν με βάση τα βιβλία μέσα στο 2010 ως εξής:
Έσοδα από 1-1- μέχρι 14-3-2010 οι 33.000 (ποσοστό 30%) 3.460 Χ 30%= 1.038 (ΦΠΑ 9%).
Έσοδα από 15-3- μέχρι 30-6-2010 οι 22.000 (ποσοστό 20%) 3.460 Χ 20% = 692 (ΦΠΑ 10%).
Έσοδα από 1-7- μέχρι 31-12-2010 οι 55.000 (ποσοστό 50%) 3.460 Χ 50% = 1.730 (ΦΠΑ 11%).

Επιπλέον ΦΠΑ.
Ο υπολογισμός θα γίνει πολλαπλασιάζοντας το κάθε ποσό επί τον ανάλογο συντελεστή.
1.038 Χ 9% + 692 Χ 10% + 1.730 Χ 11% = 93,42 + 69,20 + 190,30 = 352,92.
Για το ποσό αυτό θα κατατεθεί το «ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ».

Ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ.
Για να υπαχθεί κάποιος στη διαδικασία του αυτοελέγχου πρέπει να υποβάλλει και το «Ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ». Στο σημείωμα αυτό περιλαμβάνονται οι τυχόν διαφορές ΦΠΑ που προκύπτουν με βάση τα προσδιορισθέντα ακαθάριστα έσοδα. Τα έσοδα αυτά κατανέμονται κατά συντελεστή ΦΠΑ, σε υποκείμενες και απαλλασσόμενες με ή χωρίς δικαίωμα έκπτωσης. Η κατανομή γίνεται με βάση τα πραγματικά έσοδα των βιβλίων.

Μετακύλιση ΦΠΑ.
Είναι ενδεχόμενο σε επιχειρήσεις που έχουν περισσότερους από έναν συντελεστές ΦΠΑ να έχει γίνει μετακύλιση εσόδων (εκροών) από τον υψηλότερο στο χαμηλότερο συντελεστή. Αν υπάρχει μετακύλιση γίνεται αναπροσαρμογή και καταλογίζεται ο ΦΠΑ με προσαύξηση 40%. Γίνεται ο υπολογισμός και υποβάλλεται το Ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ (ΠΟΛ 1191/2010).

Πιστωτικό ΦΠΑ.
Όταν σε μία χρήση γίνεται η διαδικασία του αυτοελέγχου ενδέχεται σε αυτήν τη χρήση να έχει μεταφερθεί πιστωτικό (αρνητικό) υπόλοιπο ΦΠΑ από προηγούμενη ανέλεγκτη χρήση. Το μεταφερόμενο αυτό πιστωτικό υπόλοιπο δεν υπολογίζεται κατά την εκκαθάριση του τυχόν οφειλόμενου ΦΠΑ που γίνεται με το ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου. Το πιστωτικό αυτό θα διακανονιστεί κατά το κλείσιμο της προηγούμενης ανέλεγκτης χρήσης από την οποία έχει μεταφερθεί (ΠΟΛ 1191/2010).

Μείωση πιστωτικού ΦΠΑ.
Όταν με το «ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ» προκύπτει μείωση του πιστωτικού υπολοίπου που έχει ήδη μεταφερθεί σε επόμενη χρήση η διαφορά αυτή μειώνει το φόρο εισροών (δαπανών) της φορολογικής περιόδου στην οποία υποβάλλεται το ειδικό σημείωμα. Το ίδιο ισχύει όταν αντί για μείωση του πιστωτικού υπολοίπου γίνεται μηδενισμός ή μετατροπή του σε χρεωστικό.
Αν δεν γίνει μείωση του φόρου των εισροών (δαπανών) ενώ υπήρχε υποχρέωση, να καταλογίζονται από την εφορία τα ανάλογα ποσά και επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις (ΠΟΛ 1064/2007).

Δικαίωμα επιστροφής ΦΠΑ.
Είναι ενδεχόμενο μία επιχείρηση να υπαχθεί στον αυτοέλεγχο να υποβάλλει το ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ και παράλληλα εκκρεμεί αίτησή της για επιστροφή ΦΠΑ. Η επιστροφή δεν γίνεται άμεσα αλλά θα γίνει αφού διενεργηθεί προηγούμενα προσωρινός φορολογικός έλεγχος. Οι δηλώσεις που υποβλήθηκαν δεν θεωρούνται ειλικρινείς πριν γίνει ο έλεγχος αυτός.

….Τη συνέχεια του αφιερώματος με θέμα «Ο ΝΕΟΣ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ» όπως επίσης και το αφιέρωμα για τα «ΝΕΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ», θα τα βρείτε στο περιοδικό.